Xử trí ối vỡ non

Ối vỡ non là ối vỡ trước khi thai vào chuyển dạ.

CHẨN ĐOÁN

Lâm sàng:

– Ra nước đột ngột hay rỉ rả trong âm đạo.

– Tính chất dịch: Trắng đục, lợn cợn, trong, vàng, hay xanh sậm.

– Đóng băng vệ sinh thấy ướt nước ối.

– Đặt mỏ vịt: Thấy nước ối chảy ra từ cổ tử cung, có thể thấy phần thai (Tóc, chi…)

– Khám (hạn chế): Có thể thấy phần thai, tóc nước ối chảy ra âm đạo….

– Trường hợp nhiễm trùng ối nặng có thể thấy: Sốt cao, chạm tử cung đau, dịch ối chuyển sang màu xanh đen và hôi, tiên lượng xấu cho mẹ và bé.

Cận lâm sàng

– Nitrazine test: Chất chỉ thị màu chuyển xanh.

– Siêu âm: Không có giá trị chẩn đoán nhưng có thể ghi nhận lượng nước ối giảm hoặc bình thường.

– Xét nghiệm chẩn đoán nhiễm trùng ối

+ TPTTBM: Đánh giá sự gia tăng tổng số bạch cầu và tỉ lệ bạch cầu đa nhân trung tính mỗi 6 giờ sau khi ối vỡ.Khi BC > 12000/mmm³_, BCĐNTT > 85%

+ CRP>20mg/l

+ Cấy dịch ối: Ít làm, kết quả chậm, thường làm cấy dịch lòng tử cung sau khi tình trạng nhiễm trùng sơ sinh không được khắc phục sau khi dùng kháng sinh liều cao.

+ Chẩn đoán nhiễm trùng ối:

• Mạch mẹ >100 l/ph
• Mạch con>160l/ph
• Tử cung mềm đau
• Sản dịch hôi
• Bạch cầu >15000

XỬ TRÍ

Tùy thuộc: Có chuyển dạ hay không.

Có nhiễm trùng hay không.

Tuổi thai.

Nguyên tắc chung trong xử trí

Hạn chế khám âm đạo, chỉ khám âm đạo khi

– Có chuyển dạ tích cực, cần đánh giá tiến triển cổ tử cung và ngôi thai theo biểu đồ chuyển dạ.

– Cần khám và đánh giá chỉ số Bishop trước khi quyết định phương pháp chấm dứt thai kì.

Cố gắng sinh đường âm đạo.Tuy nhiên khi việc khởi phát chuyển dạ hay sinh chỉ huy không thuận tiện hoặc không tiến triển tốt thì phải mổ lấy thai.

Khởi phát chuyển dạ dựa trên chỉ số Bishop

Bishop >= 6: Tăng co với Oxytocin.

Bishop < 6: Gây chín mùi cổ tử cung bằng PGE1, PGE2, trước khi dùng Oxytocin. Chú ý sau khi dùng PGE1, PGE2 tử cung rất nhạy với Oxytocin và dễ gây cơn gò cường tính, dọa vỡ tử cung, thai suy nên cần theo dõi chặt chẽ chuyển dạ với monitor sản khoa. Chỉ sử dụng oxytocin sau 4 tiếng sử dụng PGE1 hay sau 6 tiếng sử dụng PGE2.

Chấm dứt thai kì ngay khi

– Sa dây rốn.

– Thai suy

– Đã vào chuyển dạ thật sự với CTC >= 3 cm không thể chặn cuộc chuyển dạ.

– Có nhiễm trùng ối trên lâm sàng và hoặc cận lâm sàng

– Đã vào chuyển dạ thật sự với CTC < 3cm nhưng dùng thuốc giảm gò không hiệu quả.

– Thai đã đủ trưởng thành với tuổi thai >= 37 tuần.

Trì hoãn chấm dứt thai kì khi

Trì hoãn chấm dứt thai kỳ là tạm ngăn chặn việc chuyển dạ trong vòng 36-48h, là thời gian cần thiết để hỗ trợ phổi thai nhi khi tuổi thai < 37 tuần kèm theo:

+ Không có bằng chứng của nhiễm trùng ối trên lâm sàng và / hoặc cận lâm sàng

+ Đã vào chuyển dạ thực sự nhưng CTC< 3cm.

** Các phương pháp chấm dứt thai kỳ

1.1. Trường hợp đã có chuyển dạ, chưa nhiễm trùng, và thai đủ tháng 80-90% vào chuyển dạ

– Theo dõi như một cuộc chuyển dạ tự nhiên

– Đánh giá nhiễm trùng mỗi 3 giờ: nhiệt độ, tim thai, màu mùi nước ối.

– Đánh giá tiến triển của chuyển dạ mỗi 4 giờ / tiềm thời và mỗi 1-2 giờ/ hoạt động.

– Kháng sinh điều trị (liều cao và phối hợp) khi có bằng chứng nhiễm trùng

– Dùng kháng sinh sau 12h ối vỡ mà chưa sinh

1.2. Trường hợp đã có chuyển dạ, chưa nhiễm trùng và thai <= 34 tuần:

Xử trí như trên và hỗ trợ phổi bằng Dexamethasone theo phác đồ và trì hoãn chấm dứt thai kỳ từ 12-24h để hỗ trợ phổi với thuốc giảm gò.

1.3. Trường hợp chưa có chuyển dạ, chưa nhiễm trùng và thai đủ tháng:theo dõi tự nhiên, nếu sau 12h ối vỡ không vào chuyển dạ thực sự do cơn gò thưa sẽ tăng co với oxytocin.

1.4. Trường hợp chưa có chuyển dạ, chưa nhiễm trùng và thai <34 tuần

Cố gắng dưỡng thai, tối thiểu 48h để trưởng thành phổi,có thể dưỡng thai lâu hơn khi không có nhiễm trùng.

1.5.  Xử trí nhiễm trùng ối:

– Kháng sinh liều cao phối hợp

– Chấm dứt thai kỳ :

+ Tăng co sau sử dụng kháng sinh 30ph không quá 4 giờ.

+ Thuận lợi: Theo dõi sinh

+ Không thuận lợi: Mổ lấy thai

Băng huyết sau sinh

Xử trí ối vỡ non