Dậy thì sớm trung ương (CPP-central precocious puberty) là sự xuất hiện những biểu hiện về thể chất và hoóc môn của tuổi dậy thì ở lứa tuổi sớm hơn bình thường (dưới 8 tuổi ở trẻ gái và dưới 9 tuổi ở trẻ trai), do sự hoạt hóa trung tâm dậy thì gây ra tình trạng kích thích sớm toàn bộ trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến sinh dục. Bệnh thường gặp ở trẻ gái, hơn 90% là vô căn.
Dấu hiệu của dậy thì sớm trung ương
– Trẻ trai:
+ Tăng thể tích tinh hoàn > 4ml
+ Lông mu có thể có hoặc không
+ Tăng kích thước dương vật/ thay đổi bìu (đỏ, mỏng) thường khoảng 1 năm sau khi có tăng kích thước tinh hoàn
+ Tăng chiều cao so với tuổi, mụn trứng cá, thay đổi giọng nói
– Trẻ gái:
+ Tuyến vú phát triển
+ Có thể có lông mu, mụn trứng cá, kinh nguyệt, dịch nhầy âm đạo.
+ Tăng chiều cao so với tuổi.
Nguyên nhân
– Đa số là vô căn: chiếm 90%, đến 25% có tính gia đình (di truyền trội, nhiễm sắc thể thường)
– Những bất thường thần kinh trung ương bao gồm:
– Hamartomas vùng hạ đồi
– Khối u: u tế bào hình sao,u thần kinh đệm, u tế bào mầm tiết HCG
– Tổn thương thần kinh mắc phải do viêm nhiễm, phẩu thuật, chấn thương, xạ trị hoặc ápxe
– Bất thường bẩm sinh: não úng thủy, nang màng nhện, nang trên hố yên.
TS Bùi Phương Thảo
Phó trưởng khoa Nội tiết – Chuyển hóa – Di truyền
