Người mẹ bế đứa trẻ khoảng hai tuổi, đang
khóc lóc la hét. Khi cô đang đun nước trong nồi thì cô bé thò tay vào.
Trước khi đưa vào viện, việc đầu tiên và
hiệu quả nhất người mẹ có thể làm là:
- Thoa bơ lên.
- Xả nước mát dưới vòi quanh khu vực bỏng
- Giữ tay đứa trẻ nâng cao hơn mức tim của trẻ
- Bôi kem lô hội
- sai. Không bao giờ được bôi dầu, bơ hay mỡ- thuốc ỡ lên vết bỏng trong những phút đầu. Nó chỉ gây giữ nhiệt. Sau vài giờ, nếu vết bỏng ở da vỡ ra và chưa thể có sự giúp đỡ ngay, người mẹ có thể phủ lên vết bỏng bằng mỡ kháng sinh
- đúng. Người mẹ nên làm mát ngay lập tức vị trí bỏng bằng nước, nó giúp giảm đau và hạn chế tổn thương mổ. Đừng sử dụng đá lạnh trừ khi vết bỏng nhỏ và phỏng da không bị vỡ. Đá có thể cản trở tưới máu vùng mô tổn thương
- sai. Nó không phải biên pháp hiệu quả nhất, giơ cao tay cao hơn tim có thể giảm đau hơn 1 chút do giảm tuần hoàn máu tới sợi thần kinh
- sai. Sau 15-30 phút xả nước mát, người mẹ có thể bôi kem lô hội. nếu không có nước ngay, có thể bôi kem lô hội luôn
CHỨC NĂNG CỦA DA
Câu hỏi nhanh—Cơ quan lớn nhất của cơ thể
là gì?
Đó là da
“bạn nói cho tôi điều mà tôi không biết,
” Da chịu trách nhiệm về một số chức năng cơ thể cần thiết của bạn. Nó có nhiều
lớp, nhiều chức năng. Các tế bào cũ liên tục bị bong ra khi các tế bào mới thay
thế chúng.
Là một bác sĩ, tôi ngạc nhiên trước sự
phục hồi của làn da. Bạn cạo nó và nó sẽ mọc lại. nếu bị vêt thương, chỉ cần
kéo 2 mép lại gần nó sẽ có xu hướng liền lại. nếu có gì chà lên hay kích thích
nó, theo thời gian da sẽ trở nên dày hơn để bảo vệ chính nó
Nhưng có rất nhiều, nhiều hơn nữa. Để
hiểu tại sao một số vết thương cần chú ý sát sao – vì sợ rằng chúng dẫn đến
những vấn đề tồi tệ hơn – trước hết bạn phải hiểu nhiều công việc mà da của bạn
phải chịu trách nhiệm.
1: ĐIỀU
HÒA NHIỆT ĐỘ TRUNG TÂM
Mạch máu ở gần da bạn nhân nhiệm vụ điều
hòa thân nhiệt, giữ cơ thể ấm áp. Nếu nhiệt độ trung tâm của bạn quá nóng, các
mạch máu sẽ giãn ra, mang máu tới bề mặt cơ thể để làm mát. Nếu nhiệt độ trung
tâm hạ, mạch máu sẽ co lại để làm ấm. quá nóng hay quá lạnh sẽ áp đảo ức chế cơ
chế điều hòa này (xem ở đây).
2: NƠI DỰ TRỮ
Da dự trữ mỡ để giữ năng lượng, giữ cho
dịch trong cơ thể không bốc hơi. Nếu không có da, bạn sẽ nhanh chóng mất nước
và trở thành miếng thịt khô. Bỏng lớn có nguy cơ khi bỏng trên 10% diện tích cơ
thể —mất lượng lớn dịch cơ thể có thể gây mất
nước nặng, thậm chí tử vong.
JOB 3: NHẬN CẢM
Da chứa các đầu thần kinh nhận cảm khi cơ
thể bạn có nguy cơ quá nóng, quá lạnh, cảm nhận đau, vật sắc nhọn, áp lực hay
các thứ nguy hiểm nhất
JOB 4: BẢO VỆ
Da là hàng rào bảo vệ đầu tiên của cơ
thể. Giống các viên gạch trên bức tường, vết cắt hay bỏng lớn làm vỡ bức tường
sẽ cho kẻ xấu chui qua
CÔNG VIỆC KHÁC
Chất nhờn từ tuyến dưới da giữ cho da không thấm nước, các tuyến mồ hôi làm bạn mát mẻ hơn. Tế bào Melanin giữ cho màu sắc da, bảo vệ cơ thể khỏi ánh nắng mặt trời. da sử dụng tia cực tím của mặt trời để tổng hợp vitamin D cho cơ thể.
CÁCH ĐƠN GIẢN ĐỂ BẢO VỆ DA
Miễn là da của bạn còn nguyên vẹn, thì
bạn vẫn còn tương đối an toàn. Chỉ cần tổn thương hay có lỗ nhỏ, mầm bệnh có
thể chui từ không khí hoặc bề mặt vào. Hàng rào miễn dịch sẽ tấn công chúng.
Nhưng vết xước hoặc mụn mủ điều trị không đúng cách sẽ tiến triển nặng lên nếu
bạn không biết cách bảo vệ đúng cách. Các mẹo sau sẽ bảo vệ da bạn – ngay cả
trong thảm họa – nó vẫn giúp bảo vệ bạn:
- Che phủ: mặc quần áo
dài tay khi ra ngoài nắng. đeo găng tay khi làm công việc năng, đi giày hoặc
ủng để tránh bị trầy xước và mụn nước - Ngăn cháy nắng: thoa kem SPF từ 30 trở lên trước khi bạn ra ngoài. Bôi vài lần trong
ngày. Đội mũ với vành rộng khi ra nắng - Vệ sinh sạch sẽ: vi khuẩn phát
triển mạnh khi bẩn, khô chất nhờn và ẩm ướt. vì da bạn nhờn không thấm nước,
bạn cần chất tẩy rửa như xà phòng để dễ dàng loại bỏ đi bụi bẩn - Dưỡng ẩm: Da khô dẫn
đến nứt nẻ. Nên dưỡng ẩm da bạn bằng
sản phẩm dưỡng ẩm - Làm dịu da nếu bị phát ban: phát ban gây
ngứa và nổi mẩn, có thể có mụn nước vỡ ra. Giữ sạch và khô vùng tổn thương.
Dùng kem bôi có corticoid, uống kháng histamin (như benadryl), dung dịch calamine.
Bôi kem kháng histamine có thể không làm bạn buồn ngủ nhưng chú ý, nó có thể
làm bạn dị ứng với nó (thậm chí ngay cả khi bạn không dị ứng với thuốc uống
kháng histamin) - Chăm sóc các vết xước sát nhỏ. rửa sạch
chúng bằng nước và xà phòng. Dùng gạc bằng lại, bôi mỡ kháng sinh hoặc cả 2.
Nên nhớ nhiều người có thể dị ứng với neomycin trong mỡ kháng sinh “3 thành
phần” có thành phần nó trong đó như Neosporin. Bacitracin là lựa chọn thay thế
tốt hơn
Suy nghĩ hoang đường
Mơ mộng: nước
nóng rửa tay tốt hơn nước lạnh.
Thực
tế: Nước nóng không làm sạch tay bạn tốt hơn nước
lạnh. Bất kể nhiệt độ của nước, tập trung vào chà xát cả hai mặt của bàn tay
của bạn và vùng dưới móng tay của bạn. Sử dụng xà phòng và rửa trong hai mươi
giây. (Hát bài hát “happy birthday” hai lần sẽ giúp bạn điều này.)
Lau khô tay của bạn là cách để tránh vi khuẩn. Dung dịch rửa tay có chứa 60%
cồn tốt như xà phòng với nước
TỔN THƯƠNG DO CỌ SÁT VÀ ÁP LỰC
Bạn từng đau ngón chân hay phồng rộp ngón
tay? Ngạc nhiên là chỉ điều nhỏ này cũng làm bạn khó chịu rất nhiều. Và nếu nó
là trường hợp nhiễm khuẩn và bạn không dùng kháng sinh, nó sẽ có thể trở thành
nguyên nhân đe dọa tính mạnh. Đây là cách để bạn điều trị các vết rộp, vết
chai, sẹo hay phồng ở ngón tay, chân của bạn
CÁC VẾT PHỒNG VÀ KÍCH THÍCH TRÊN DA
Các vết phỏng mụn nước có dịch bên dưới
lớp da của bạn. Có thể có nhiều nguyên nhân gây ra như virus, bỏng hoặc dị ứng.
Chương này tập trung vào chấn thương trực tiếp như đi giày hoặc đeo găng khi
làm việc cọ vào da
DỰ PHÒNG
Mặc đồ phù hợp với bạn: đeo găng và đi
giày đũng cơ nếu bạn phải làm việc bằng tay, đảm bảo găng tay, tất, giày khô.
Sau đây là 1 số mẹo:
- Nếu đôi giày chật quá hay cắt lỗ bên trong chúng ở khu vực chịu áp lực. nếu giày quá lớn, hãy đi 2 đôi tất. hoặc nhét 1 cái mảnh giấy trơn ở khu vực tỳ đè để tạo cho chỗ đó bề mặt trơn nhẵn
- • Thoa bột tal lên những khu vực dễ bị kích thích nhất. Thoa bột lên đùi, tay hoặc chân để hút ẩm và bôi trơn. Dùng để tránh ra mồ hôi gây ẩm dễ tạo phồng rộp, dùng cho vùng như lòng bàn chân.
- Làm 1 miếng lót bằng vải nhung, dán 1 bên tránh vị trí bị tì đè. Cắt miếng này lớn hơn vùng bị đè. Sau đó cắt 1 lỗ ở giữa, là nơi bị tì đè, hoặc có thể dán miếng này lên da bạn. Băng keo vải (duct tape) là lựa chọn thay thế
Đừng lo: Các miếng dán này không hệ hại
cho da bạn, nó làm bằng cotton mềm
ĐIỀU TRỊ
- Với vết phồng rộp nhỏ: với vết phỏng nước nhỏ dưới 1.5 cm, giữ cho chúng nguyên vẹn, đừng
cho nó bị tì đè lên bằng các cách bên trên. Giữ cho chúng nguyên vẹn là cách
giúp vô trùng và tạo hàng rào chống nhiễm khuẩn - Vết phồng lớn: nếu
bạn nghĩ vết này có nguy cơ bị rò, hãy chọc nó theo cách của bạn. rửa sạch
thường xuyên với xà phòng và nước, tránh áp lực tì đè lên nó cho tới khi lành
VẾT CHAI
Vết chai thường ở vùng da cọ vào giày ở
ngón chân hoặc các ngón chân cọ vào nhau. Đó là cách da tự bảo vệ nó trước các
kích thích
Vết chai dày hơn thường ở lòng bàn tay và
lòng bàn chân.
Nên kệ vết chai trừ khi chúng bắt đầu gây
khó chịu hoặc giảm cảm giác ở ngón chân của bạn (biến chứng thường gặp của bệnh
tiểu đường).
Đôi khi chúng có thể làm cho bạn cảm thấy
như có 1 viên sỏi gắn vào ngón chân của bạn, nó có thể gây đau hoặc thậm chí
hình thành vết loét. Điều tiếp theo bạn biết, khu vực này sẽ bị nhiễm khuẩn.
Nên bôi mỡ kháng sinh, nếu khu vực xung quanh vết loét có biểu hiện sưng đỏ,
bạn nên dùng kháng sinh uống
Để loại bỏ vết chai, hãy cọ chúng lên hòn
đá kỳ. nhưng cẩn thận đừng chà quá mạnh làm tổn thương da dẫn tới nhiễm trùng
SƯNG NGÓN CHÂN- TAY
Sưng là sự biến dạng của khớp nối xương ngón với xương bàn như ở ngón chân. Nó gây phồng và lệch khớp về phía ngón chân đối diện. chỉ có bác sĩ mới có thể điều trị. Nó sẽ gây khó khăn cho bạn khi đi giày hoặc dép
Nếu khớp bị viêm, (đỏ, đau, nóng), có thể dùng các thuốc chống viêm như ibuprofen (Advil) hoặc naproxen (Aleve) và ngâm chân vào nước ấm..
Vị trí sưng
